Çevre Köylerimiz

 ÇEVRE KÖYLERi

Geçitveren (Rıcık), Yaşaroğlu (Koman), Kuşaklı (Menekrek), Doğucak (Hüleman), Sülüntaş (Kardere), Anıtçınar (Çoşik),  köyleri,Tunceli (Dersim) ili-Mazgirt İlçesine  bağlı olan bu köylerde İzol Aşireti’ne mensup Kürt  Aleviler yaşamaktadır.  (Mustafa Elveren - Editör)

Hülman (Doğucak) köyü TUNCELİ (Dersim) nin Mazgirt ilçesi,
Darıkent nahiyesine bağlıdır.Köyden dışarı yogun bir göç oldugundan
bölgede yasayan nüfus oldukca azdır.yaklasık 20 hanede yasamakta  
olan ailelerimiz vardır.Köyümüzüz büyük cogunlugu büyük şehirlerde
ve yurt dısında yaşamlarını sürdürmektedirler. Köyümüzdeki ailelerin
tamamı Alevidir ve konuşulan lehcemiz Kurmanci'dir.Okuma yazma oranı
oldukca yüksektir. Gecim kaynagımız tarım ve hayvancılıktır.

Kaynak: http://www.hulmanlilar.com/

Kolemis Köyü

Size simdilik golan  ilicasiyle ilgili bir resim  bir tanede peri suyu ile ilgili  ancak  peri suyunun diger bir ismi  (CEME ZINI) bazi tarih kaynaklardada  gecmektedir. diger  bir resim ise  QELESQELAN  yani karasakal köyüdür  cografi durumu ise  dogusunda kolmis yani kölemis   güneyinde kalemzin bu köy peri suyun  kenarindadir kuzeyinde golan yani yogun agac batisinda  manikrek  ,hölman ,haysif ,akkilis köyleri ve  ceme zini bu köy izollu asiretine  bagli olup  tarihten günümüze kadar    her hangi bir olay yasanmamistir. zaten bu bölgemizin  kültür dil mezhep  ve  orta asayadanda  görülen  bazi  zerdüst ve samanizim inancina aiit bazi   ortak geleneklerinde  günümüzdede varligini  göstermektedir. örnek  yagmur duvasi icin ,yapilan BUKAMALAN ve ya (SIVROSK) mesela  cift sürme  günü , baharin gelisiyle  haftanin  carsamba gününü bekleyip cift  sürülür, deyer bir örnek  ay tutulmasinda havaya  silahla  kursun sikilmasi  ve ya kurban kesilmesi  bunlar daha detayli sekilde  aciklama  yapilabilir. cünkü bende  40 sene önce  bu  olayi yasadim bu konularla ilgili  bilgileri ileriki dönemlerde  sizinle  paylasmak  amaciyle  selamlar          Abdullah Aydın / Berlin-Almanya

KOLEMİS (KARASAKAL) KÖYÜ-2

Degerli hocam  gönderdigim resim karasakal köyüne aiittir cevre köylerin sayfasinda yayinliyabilirsiniz selamlar

 cografi durumu , dogusunda kolemis  batisinda peri suyu ve manekrek köyü , güneyinde kalemzin ,kuzeyinde  golan köyü vardir  köy gecimini tarim ve hayvancilikla   saglamaktadir oksijeni bolmiktarda   ve köy arazisi mese  agaclari ile cevrilidir.
 

Riçik Köyü

Kuzeyinde Hıştan (Hıran) ,güneyinde Koman ve Coşik Köyleri ve Batısında Darıken (Mohundu) beldesi bulunmaktadır.

Riçik Köyü resimleri;  http://www.ricik.com/ sitesinden alınmıştır.

Manakerenk Köyü

Doğusunda Karakoçan ilçesi sınırında Golan Köyü ile Peri Çayı,güneyinde Hacıyusuf, batısında Hülüman, kuzeyinde coşik ve Koman köyleri vardır.

Coşik Köyü

Kuzeyinde Riçik,batısında Mohundu, güneyinde Hülüman, doğusunda Koman köyleri vardır.

 XELLAN KÖYÜ

Yazili kaynak gostererek Xellan'in tarihcesini yazma olasiligi yoktur.Zira elimizde yazili kaynak yok.Yazdiklarim sozlu kaynaklara dayanir. Yani yaslilarimizdan duyduklarimizin bir ozetidir.
Mazgirt ilcesine bagli Cosik koyunde kadin yuzunden buyuk bir gecimsizlik olur.Kurt Izol Asireti'ne mensup alevi inancli bu koyde tekrar barisi saglamak gerekir. Gunun asiret ileri gelenleri, pirler, reyberler toplanirlar. Sonucta bir aileyi suclu bulurlar. Adi gecen ailenin koyu terk etmesine karar verirler. Komsular bu aileyle tum iliskilerini keserler. Xelil , Delil, ve Celebi isimli uc kardes ve cocuklarindan olusan bu aile yaninda barinmak icin Palu beyine basvuruda bulunur. Palu beyinden red cevabi alirlar. Ayni istegi Kigi begine iletirler. Kigi beyi Kigi'den uzak bir alana yerlesebileceklerini soyler. Kardesler yer aramaya baslarlar. Yuksek bir alanda bir cesmenin basinda konaklarlar.Hayme (Holik) yapip oraya yerlesirler.Zamanla aile cogalir. Kardesler ayrilir, kendilerine yeni yerlesim yerleri ararlar.Celebi Mazgirt'e yakin gitmek ister. Buldugu bir cesmenin basinda konaklar ve oraya yerlesir. Delil Karakocan'a (eski ismiyle Dep'e) yakin bir alanda yerlesir. Xelil yerinde kalir. Boylece yerlestikleri yerlesim birimleri onlarin adlariyla anilir. Yani Xelil Xelan'i , Celebi Celekas'i, Delil'de Delikan'i kurmus olur.
Bazi yaslilarimiz olayi degisik anlatirlar. Xelil, Delil ve Celebi'nin babalarinin Xelan'a yerlestiklerini, cocuklarinin orda dunyaya gelip dagildiklarini anlatirlar. Ama hepside koyun gelis ve dagilis seklinde birlesirler. Ben iclerinde birkac kisinin tekrarladigi anlatimi esas almaya calistim.
Xelan'in yeri oldukca yuksektir. Komsu koyler arasinda Xelanigazi (yuksek arazideki Xellan) olarak da bilinir. Zaman icinde Xelan'a yakin yerlesim birimleri olusur. Bunlar Xelan 'a bagli Dal, Kepur ve Hormek mezralari adlariyla anilirlar. Hatta Dal'in (Dala Misti Bali) Xelan'dan once kuruldugu soylenir. Buralara sonradan Teman, Goman ve Ricik'den gelip yerlesen insanlar Xelan'lilarin akrabalaridirlar.Yani Izol asireti kokenlidirler.
Yine Dal ve Hormek'te cevre koylerden gelmis "yasayan dersim inancinin mucitleri, pirleri" bamasurlu (bavamansurlu) ailelerle Kureysiyan'li bir aile yasamaktadir. Bu guzel insanlar koyumuzun mertlik, yigitlik ve tabiat guzelligine inanc guzelligini de katmislardir. Xellanlilar, mezralarda yasayan komsulari ile ozde ayni inanc ve kulture sahiptirler.
Cumhuriyetin kurulusundan sonra konusma ve ibadet dilimiz kismen turkcelesmistir. Koyumuzun adi KOCYIGITLER KOYU olarak degistirilmistir.
12.05.2005
Delil Bircan
KAYNAK: 1- http://platform.foren-city.de 

2-http://www.xellan.com/tarihce/tarihce.html

KARDERE KÖYÜ

KÖYÜN TARİHÇESİ.

TUNCELİ ilinin Mazgirt ilçesi Darıkent nahiyesine bağlı bir köydür.

 Köyümüzde yaklaşık 30 aile yaşamaktadır.Köyün büyük bir bölümü metropol şehirlere ve Almanya'ya geçimlerini sağlamak için göç etmişlerdir. Köyde Kurmanci lehçesi kullanılır.Okuma yazma oranı ™ civarındadır.

Kar,karık ve nal,nala karı etimilojisi bizi Türkçe karşılığı Boğaz deresi,Dar geçit deresi anlamı çıkmaktadır.Karı Berfi,Karı aşan..vb. Nala Karı kar köyünün dere havzasının tümünün adıdır.Köyün isminin de buradan geldiğini anlayabiliriz.Nala Karı köyünde yaşayan halk ve tarihi hakkında elimizde veriler yok.

Tarihi kalıntı olarak (ne yazık ki çalınan) köy mezarlığında bulunan koç heykelleridir.Bu heykeller Akkoyunlular ve Karakoyunlular döneminden kalma medeniyet mirasları olarak korunamamıştır.Bu heykellerden biri Haydar Baa mezarlığında bulunuyordu.Söz konusu dönemde hangi halk yaşadı veya daha önceki hangi halklar yaşadı bunlar bilinmemektedir.Anadolu tarihi istila ve talanlar tarihi olduğundan bu yerleşim halkı da nasibini almıştır.Bugün yaşayan halk ile daha önceki yaşayanlar arasında bir bağlantı veya birbirinin devamı olma gibi izleri bulmak zordur.

Bugün yaşayan halkın ezbet şeklinde soy ağacı (secere) birliğine göre kendini ifade ettiği veya aidiyetine sahip olduğunu görüyoruz .Mezarlıklar bu örgütlenmenin yapılanmanın izlerini taşır.Usiviyen mezarlığını,Şeriyan mezarlığı vb. Köyün tamamı Haydar Baa mezarlığını kullanmıyor.Sanırım Haydar Baa daha önceleri yaşayan ve bugün yaşayanlara kavuşmuş yada yok olmuş insanların mezarlığıdır.Bundan şu sonuca ulaşabiliriz.Bugün yaşayan izollar gelmeden önce değişik yerleşmeler olmuştur.

Bunları kanıtlayan başka şeylerde mevcut.Dürzi çeşmesi gibi yer ismi,mezre gibi bölge ismi,Rezi pagan gibi.Buradan dürzi bir aile veya ailelerin yaşadığı Mezrede bir yerleşimin olduğu (bir uygarlıka bir kaç ev) Rezi Paganda yıkıntı veya Harabe bağları,birilerinin yıkıntıları,harabeleri olmalıdır.Bu birilerinin kim olduğunu bilinmiyor.Sorduğumuz yaşlılardan bir bilgi alınamamıştır.

İzollerin Urfa-Adıyaman-Malatya-Dersim yolunu izleyerek buraya yerleştikleri geçmişten bugüne söylence şeklinde kanıt olarak kalmıştır.Moğol istilası sonrası gelip yerleştikleri sanılmaktadır.Çemişgezek hükümdarlığı egemenlik bölgesinde kalmıştır.Talan ve Tertelelerde nüfus kaybı olmuş,açlık ve salgınlarda geçici göçler yaşanmış öteki afetlere hep maruz kalmışlardır.Bunu yaşlılardan hep dinledik.Köy halkı Kürtçe konuşmaktadır.Bütün mevki ve yerler Kürtçe isimlerden oluşmaktadır.Pozi Havini,Deşt,Deşti katırı,Desti Biziyan,Qani Şıkı Kortık,Gom.. vb. Köyde dört beş aile ermenide yaşamıştır.Bu ailelere ne olduğu hakkında yeteri kadar bilgi yoktur.

Köye yerleşen izol kökenli halk civar bölgedeyeni yerleşimlerde bulunmuş, değişik köyler kurulmuştur.Bu köy halkları kendilerini Karili olarak anarlar.

Cumhuriyet Türkiye'siyle okullaşma ve Türkleştirme politikasının sonucu bir iki kuşak genç okulunun değişik alanlarda kendilerini kanıtlamışlardır.Köy ekonomisinin çözülmesi,kentleşme ve Türkleştirme politikasının sonucu göçler olmuş,okuyan kesim şehirlere yerleşmiştir.Daha sonra metropollere mecburi göçler oluşmuştur.İstanbul, İzmir, Adana, Mersin ve Almanya en çok göç alan yerlerdir.Bu gün köyde çocuk ve öğrenci yoktur.

(Araştırma Musa Yalçın) -  Kaynak:http://www.kardereliler.com/

Teman Mezrası

Koman köyü mezrası olup,Gultan,Çavuşan ve Gomik mezraları üçgeni içindedir.Çoğurnlukla seyitler (Dedeler) ikamet etmektedirler. Aynı zamanda Mazlum Doğan'ın doğum yeridir.

Gomik Mezrası

Golan Kaplıcasının karşısında ve Peri suyunun yanında olan Gomik, Koman Köyünün mezrasıdir.

Gultan Mezrası

Koman Köyüne bağlı bir mezradır. Kuzeyinde Faraç köyü, güneyinde Teman mezrası ve batısında ise Riçik ve Çavuşan köyleri vardır.

Mezra ile ilgili resimler şu anda elimizde bulunmamaktadır. Resimler elimize ulaşınca buraya eklenecektir